سازمان حقوق بشری هانا با تامل در مورد این تعهد تاریخی، توجە فوری را بە نقض شدید و سیستماتیک حقوق بشر در کردستان ایران در یک سال گذشتە جلب میکند. جمهوری اسلامی ایرن سرکوب حقوق بنیادین را، بە ویژە در مناطق کردنشین، از طریق اقدامات گستردەای کە ناقض استانداردهای حقوقی بین المللی اسی، شدت بخشیدە است. 
بر اساس دادەهایی کە با دقت توسط سازمان ما جمع آوری شدە است، کردستان ایران همراە با بلوچستان، بالاترین میزان زندانی سیاسی و اعدامها را در کشور دارند. دستگاە قضایی در این مناطق نە بە عنوان یک نهاد بی طرف، بلکە بە عنوان ابزاری برای نیروهای اطلاعاتی و امنیتی عمل میکند و حق دادرسی عادلانە را کە تحت قوانین حقوق بشر بین المللی و همچنین تعهداد قانونی داخلی ایران تضمین شدە است، از متهمان سلب میکند . 
 
جنبش “ زن ، زندگی، آزادی” کە در کردستان آغاز شد و الهام بخش اعتراضات گستردە در سراسر ایران بود، با سرکوبهای شدیدی روبرو شد. زنان کورد بویژە با سرکوب هدفمند حقوق مدنی و سیاسی خود مواجە هستند. مدافعان حقوق بشر و فعالان حقوق زنان کە بە صورت مسالمت آمیز فعالیت میکنند، بە طور سیستماتیک بە عنوان “جدایی طلب” شناختە میشوند و با اتهامات سنگینی مواجە میشوند کە هدفشان سرکوب مخالفان است. 
 
ما اعدام قریب الوقوع دو فعال سیاسی و حقوق بشر کورد را برجستە میکنیم:
 
پخشان عزیزی، یک امدادگر بشردوست ٤٠ سالە است کە در تیر ماە ١٤٠٣، توسط شعبە ٢٦ دادگاە انقلاب تهران بە اعدام محکوم شد. اتهام او “قیام مسلحانە علیە دولت” (بغی) است، کە صرفا بر اساس فعالیتهای بشر دوستانەاش در کمک بە زنان و کودکان آوارە بین سالهای ٢٠١٤ تا ٢٠٢٢ صادر شدە است. 
 
وریشە مرادی، ۳۹ سالە، عضو جامعە زنان آزاد کردستان شرقی (KJAR)، پس از یک محاکمە بسیار ناعادلانە توسط شعبە ١٥ دادگاە انقلاب تهران در آبان ١٤٠٣ بە اعدام محکوم شد. او نیز بر اساس اتهامات بی اساس مبنی بر عضویت در گروههای مخالف کورد بە جرم (بغی) محکوم شد. 
 
علاو بر این، مقامات ایرانی از ناپدیدسازی قهری بە عنوان ابزاری برای ارعاب و سرکوب استفادە میکنند.
مدافعان حقوق بشر و فعالان سیاسی در کردستان ایران بە صورت خودسرانە بازداشت و ناپدید میشوند کە اغلب خارج از چهارچوب قوانین دادرسی کیفری خود ایران است. این الگوی ادم ربایی های تحت حمایت دولت نشان دهندە بی توجهی اشکار بە تعهدات ایران تحت قوانین بین المللی، ازجملە میثاق بین المللی  حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR) است . 
یکی از موارد فاحش ناپدیدسازی قهری و متعاقب آن اعدام مخفیانە چهار زندانی سیاسی کورد ایرانی است: پژمان فاتحی، وفا آذربار، محمد(هژیر) فرامرزی و محسن مظلوم. آنها کە در ٢٩ تیر ١٤٠١ بازداشت شدند، از حق دادرسی محروم شدە و پیش از اعدام مخفیانە در ٩ بهمن ١٤٠٢، ناپدید شدند. شکایات مربوط بە این موارد بە گروە کاری ناپدید شدەگان قهری یا غیر ارادی سازمان ملل ارائە شدە است. 
 
با توجە بە این نقضهای سیستماتیک، سازمان حقوق بشری هانا درخواست میکند: 
 
- کمیتە حقیقت یاب سازمان ملل در مورد ایران باید تحقیقات در بارە نقض حقوق بشر در کردستان ایران را در اولویت قرار دهد. 
 
- گزارشگران ویژە سازمان ملل، بویژە در موضوع اعدامهای فراقانونی، ناپدیدسازی قهری، استقلال قضات و وکلا، باید بە فوریت بە این نقض ها رسیدگی کند.
 
- جامعە بین المللی باید عزم قاطع خود را برای پاسخگو کردن جمهوری اسلامی ایران بە دلیل نقض مداوم تعهدات حقوق بشری بین المللی نشان دهد.
 
- ما بر تعهد خود برای عدالت خواهی و تقویت صدای ستمدیدەگان در کردستان ایران تاکید می کنیم بر اساس روح اعلامیە جهانی حقوق بشر (UDHR)، ما خواستار اقدام جمعی برای تضمین حمایت، احترام و تحقق بنیادین بشر برای همە هستیم. 
 
 
سازمان حقوق بشری هانا 
١٠ دسامبر ٢٠٢٤