با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار سازمان حقوق بشری هانا، در یک سال گذشتە، بیش از ١٢٤١، شهروند کرد بازداشت شدەاند. ١٩ نفر از جملە ٣ کودک و یک زن در ادامە اعتراضات یک سال گذشتە کشتە شدند. در یک سال گذشتە دستکم ٧٣ زن بازداشت شدند. در این مدت دستکم ١٤١ نفر اعدام شدەاند، ٣٠٥ کولبر و کاسبکار کرد کشتە و زخمی شدەاند، دستکم ٥٣ کارگر هنگام کار کردن دچار حادثە کار شدە و جان باختەاند، ٢٠ نفر بر اثر انفجار مین کشتە و زخمی شدەاند، دستکم ٢٠ نفر بە دلایل ناموسی بە قتل رسیدەاند، ٨٨ نفر در یک سال گذشتە خودکشی کردەاند و نهایتا ٦ زندانی بر اثر شکنجە جانباختند.

بازداشتها:

 در سال ٢٠٢٣، بویژە در تداوم اعتراضات اخیر و انقلاب زن زندگی آزادی بیش از ١٢٤١ شهروند کرد توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران خودسرانە و بدونە هیچگونە قرار بازداشتی از طرف دادگاە، بازداشت شده‌اند.
هویت ١٠٤١ تن از دستگیر شدەگان برای سازمان حقوق بشری هانا احراز شده که بیشتر آنها به اتهام فعالیت سیاسی، همکاری با احزاب کردستانی اپوزسیون جمهوری اسلامی، فعالیتهای صنفی، کارگری، مدنی، فعالیت در عرصە حقوق زنان و زیست محیطی بازداشت شده‌اند. بر اساس این آمار ازمجموع بازداشت شدەگانی کە هویت آنها برای هانا احراز شدە است ٧٥٧، نفر بە جرم فعالیتهای مدنی و شرکت در اعتراضات، ١٨٥ نفر بە جرایم سیاسی، ٤٤ مورد بە جرم فعالیتهای صنفی کە شامل معلمین، فعالین رسانەای و کارگران میشود، ١٢ نفر بجرم فعالیت مذهبی، ٣٩ نفر فعال محیط زیستی، ٤ نفر فعال حقوق زنان میباشند.
از مجموع بازداشت شدەگان ٧٣ نفر زن و ٦٩ نفر کودک هستند

 اعدامها:

 
با استناد به آمار هانا، در سال ٢٠٢٣، دستکم ١٤١ شهروند کرد در زندانهای ایران اعدام یا کشتە شدەاند. اسامی و مشخصات ١٣١ زندانی برای هانا احراز شدە است. در یک سال گذشتە ١٠ زنداني سیاسی بە جرایمی از قبیل محاربە، مفسد فی الأرض و اقدام علیە امنیت کشور اعدام شدند. بقیە موارد اعدامها، ٦٠ مورد در ارتباط با جرایم مرتبط بە مواد مخدر، ٥٢ مورد بە دلیل قتل عمد، ٢ مورد بە جرم سرقت مسلحانە و یک مورد بە جرایم جنسی اعدام شدند. در یک سال گذشتە ٦ زندانی کرد نیز بر اثر شکنجە توسط ماموران دولتی در زندان کشتە شدند.

لیست تعداد اعدامها در شهرهای مختلف کردستان:

لیست زندانیان کشتە شدە بر اثر شکنجە در زندان 

در سال ٢٠٢٢،  ٥١ نفر اعدام شدە بودند. میزان اعدامهای سال ٢٠٢٣، نسبت بە سال ٢٠٢٢، ١٧٦ درصد افزایش یافتە است.

  
کولبران: 

با استناد به آمار هانا، در یک سال گذشتە ٣٠٥ کولبر و کاسبکار کرد کشتە و زخمی شده‌اند، 

همگی موارد کشتە و زخمیها از لحاظ جنسیتی مذکر هستند.

از مجموع ٣٠٥ نفر، ٤٤ نفر کشتە و ۲٦١ نفر زخمی شدند کە بە تفکیک عبارتند از: 

کولبران کشته شده با شلیک مستقیم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ٢٢ نفر. یکی از کشتە شدەگان کودک بودە است. 

کولبران کشته شده با حوادث طبیعی (سرما، یخ زدگی، پرت شدن از ارتفاعات) ٦ نفر. از این تعداد نیز یکی شان کودک بودە است

کولبران کشته شده با حادثە رانندگی   ٤ نفر

کولبر کشتە شدە بە دلیل تعقیب و گریز ١ نفر

کاسبکاران کشتە شدە با شلیک مستقیم نیروهای دولتی ١١ نفر

زخمیها:

کولبران زخمی با شلیک مستقیم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ٢٢٧ نفر. از این تعداد ٢٤ نفرشان کودک بودند.

کولبران زخمی با سانحە رانندگی ٧ نفر 

کولبران زخمی بوسیلە ضرب و شتم توسط نیروهای مسلح ٦ نفر

کولبران زخمی با حوادث طبیعی (سرما و یخ زدگی، پرت شدن از ارتفاعات) ٨ نفر

کولبران زخمی با انفجار مین ٦ نفر 

کولبران زخمی با تعقیب و گریز از طرف نیروهای جمهوری اسلامی ٣ نفر 

کاسبکاران زخمی با شلیک مستقیم نیروهای دولتی ٤ نفر

در یک سال گذشتە مجموعا ٢٩ کولبر کودک کشتە و زخمی شدند 

بیشترین آمار تلفات کولبران (کشتە و زخمی) در یک سال گذشتە مربوط بە شهرو روستاهایی است کە اسامی آنها بە شرح زیر میباشد:

در مقایسە با سال ۲۰۲۲ کە در مجموع ٢٦٠ کولبر کشتە و زخمی شدە بودند، شدت برخورد نیروهای حکومت با کولبران افزایش یافتە بە طوری کە آمار تلفات کولبران در سال ٢٠٢٣، ١٦% افزایش پیدا کردە است . 

 زنان

تعداد زنان دستگیر شدە در یک سال گذشتە کە هویت آنها برای هانا احراز شدە است 

٧٣ نفر است. دستگیر شدەگان اکثرا بە جرم فعالیتهای مدنی و در ارتباط با انقلاب ژینا، فعالیتهای سیاسی و همکاری با احزاب کرد اپوزسیون جمهوری اسلامی و فعالیتهای صنفی بازداشت شدەاند. در تداوم انقلاب ژینا در سال ٢٠٢٣، یک زن نیز توسط نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی کشتە شد.

در یک سال گذشتە متاسفانە دستکم ١٩ زن بدلالیل ناموسی واختلافات خانوەادگی توسط فامیلهای خود، پدر، برادر، وشوهر بە قتل رسیدەاند

کودکان

در یک سال گذشتە بویژە در ادامە خیزش مردم علیە جمهوری اسلامی ٤ کودک کشتە شدند و ٦٩ کودک بازداشت شدند. در این مدت ٦ کودک نیز خودکشی کردەاند. سازمان حقوق بشری هانا گزارشات متعددی از کودک آزاری هم در محل کار توسط کارفرما علیە کودکان کار و هم در میان خانوادەها دریافت کردە است کە میزان و تعداد موارد گزارش شدە نگران کنند است. همچنین هویت ٣ تن از کودکانی کە بە قتل رسیدند برای هانا احراز شدە است.

خودکشی

با استناد بە آمار ثبت شدە در مرکز آمار هانا در یک سال گذشتە دستکم ٨٦ نفر در شهرها و روستاهای کردستان خودکشی کردەاند.  از این تعداد ٣٣ نفر مؤنث و ٥٣ مورد مذكر بودند.  اکثر خودکشیها بدلالیل مشكلات و اختلافات خانوەادگی و همچنین مسائل معیشتی بودە است. 

لازم بە ذکر است کە میزان خودکشیها در سال ٢٠٢٣، نسبت بە یک سال قبل ٥٤% کاهش داشتە است.

ناهنجاریهای اجتماعی

در یک سال گذشتە ٢٠ نفر بدليل قتل ناموسی کشتە شدند کە ١٩ تن از این تعداد زن و یک نفر مرد بودند

 انفجار مین

با استناد به آماری کە در مرکز آمار هانا ثبت شدە است، در سال ٢٠٢٣، دستکم ٢٠ شهروند در مرزهای کُردستان در اثر انفجار مین و مواد منفجره به جای مانده از جنگ ایران و عراق و همچنین کاشتە شدە توسط نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی کشتە و زخمی شدەاند.

از مجموع ٢٠ مورد رخدادە ٤، نفر جانش را از دست دادند، ١٦ نفر زخمی شدەاند کە ٢ نفر از این تعداد دچار نقض عضو شدەاند. بیشترین قربانیان این مین ها کولبران، کاسبکاران و کشاورزان کُرد بوده‌اند.

کارگران

با استناد به آمار ثبت شدە در مرکز آمار هانا در یک سال گذشتە، دستکم ٥٣ کارگر در کردستان به علت سانحه ناشی از کار و همچنین نبود ایمنی در محل کار جانباخته‌اند و تعداد زیادی زخمی و مسدوم شدەاند. همچنین در این مدت ٢٩ نفر از فعالین کارگری بە جرم فعالیت کارگری و صنفی بازداشت شدەاند و ١٥ نفر هم بە زندان محکوم شدەاند. 

محیط زیست

در سال ٢٠٢٣، دستکم ٣٩ نفر از فعالین محیط زیست بازداشت شدەاند، ٣ نفر از این فعالین احکام زندان گرفتە اند و ٢ نفر هم در جریان خاموش کردن آتش سوزی جنگلهای مریوان زخمی شدند. 

 زندان 

با استناد به آمار ثبت شدە در مرکز آمار هانا در یک سال گذشتە، ٦ زندانی کرد در زندانهای ایران بر اثر شکنجە توسط زندانبانها و مأمورين دولتی در زندان جان باختند. همچنین در یک سال گذشتە ٥ زندانی ازجملە یک زن به علت نبود امکانات پزشکی جان خود را از دست دادند. در سال ٢٠٢٣، دو زندانی بر اثر فشارهای روحی و جسمی در زندان اقدام بە خودکشی کردە و جانشان را از دست دادند. همچنین در یک سال گذشتە ٢٧ مورد اعتصاب غذا از سوی زندانیان در زندان گزارش و ثبت شدە است. 

روحانيون و فعالان مذهبی

در یک سال گذشتە ١٢ نفر از روحانيون و فعالان مذهبی بازداشت شدند. از این تعداد ١٠ نفر توسط دادگاە ویژە روحانيون محاکمه شدە و احکامی در مورد آنها صادر شدە بە این ترتیب؛

این ١٠ نفر مجموعا بە ٣٨ سال زندان، ٣ نفر از آنها هرکدام بە ٧٤ ضربە شلاق و دو نفرشان بە تبعید و خلع لباس محکوم شدند.

سازمان حقوق بشری هانا 

١ ژانویە ٢٠٢٤

استفادە از این آمار با ذکر منبع آزاد است

www.hana-hr.org

email: news@hana-hr.org

telegram: https://t.me/hana_farsi

Instagram: @Hana.Farsi

Twitter: https: @hana_humanright